Час 1 .Вовед
Час 2.Природни непогоди и други незгоди и ризици
Час 3.Превенција и заштита пред,за време и по несреќата
Подготовки за заштита од земјотрес
Извршете преглед на вашиот дом во однос на можните ризици и опасности и потоа преземете
чекори истите да ги намалите. Втор важен чекор е да обезбедите вашето семејство да знае што да прави
во случај на земјотрес.
Исто така, треба да научите каде да се заштитите себеси во случај на земјотрес.
Покрај ова, би требало да ги направите и следниве активности:
Ако живеете во трусно подрачје (подрачје подложно на чести или повремени земјотреси), треба
добро да ги зацврстите вашиот бојлер, ладилник, како и високиот и тежок намештај за ѕидовите.
Можете да го спречите ладилник и другите тешки апарати да не се придвижуваат со тоа што ќе ги
блокирате нивните тркалцаПреместете ги потешките предмети во пониските прегради или фиоки;
Наместете резиња или други видови брави или направи за заклучување или закочување на вратите од ормарите и креденците;
Додадете дополнителни држачи за клима-уредите и тоа особено оние кои се наоѓаат нa
покривите;
Отстранете ги сите запаливи течности, какви што се боите за молерисување и средствата за чистење,
лакови и слично од делот на домот во кој живеете и преместете ги во гаражата или пак сосема надвор
од куќата во шупа. Обезбедете овие предмети да бидат далеку од извори на топлина и оган;
Креветите поставете ги подалеку од прозорците и над нив не закачувајте слики или други
декоративни предмети
За време на земјотрес
- Останете смирени. Немојте да трчате или да дозволите да ве фаќа паника. Останете каде што сте.
- Најголем број повреди настануваат кога луѓето влегуваат или ги напуштаат објектите.
- Ако сте внатре скријте се под маса, клупа, столица, застанете распоредувајќи ја телесната тежина подеднакво на двете нозе покрај ѕидовите или под вратите. Внимавајте на предмети што паѓаат, летаат или се лизгаат кон вас.
- Тргнете се од надворешните врати, изворите на топлина, печките, прозорците, оџаците и тешките
- објекти, какви што се ладилниците или машините, кои можат да се превртат или излизгаат по подот.
- Ако сте во повеќекатница, сoкријте се под маса сè додека не запре тресењето. Побарајте сигурно место
- онаму каде што се наоѓате. Немојте да користите лифтови за напуштање на објектот. Предметите што паѓаат
- околу зградата претставуваат голем ризик за вашата безбедност. Внимавајте и подалеку од зградата.
- Ако сте во јавен објект, скријте се под маса или под некоја врата внатре во објектот или носечка греда.
- Избегнувајте да застанете под нешто што би можело да падне. Немојте да трчате кон излезот. Ако
- морате да излезете, изберете го начинот и патот кон излезот внимателно. Ако има евакуционен план
- на објектот да се погледне.
- Ако сте на отворено, појдете кон некоја ширина подалеку од зградите, електричните жици или ѕидови,
- подалеку од тули или блокови кои би можеле да паднат. Кога ќе излезете на отворено, легнете или
- седнете на земја за да избегнете губење рамнотежа додека трае земјотресот.
- Ако сте во возило, запрете со возењето веднаш, ако тоа го дозволува безбедноста во сообраќајот и не тргнувајте повторно до завршувањето на земјотресот. Избегнувајте да застанувате во близина на згради или под нив, како и под надвозници, дрвја или бандери. Кога ќе продолжите со возењето, внимавајте на моментните последици создадени од земјотресот, како што се паднати објекти, паднати електрични столбови и жици или оштетени патишта.
- Ако сте заробени во срушен објект
- а. Ставете некоја ткаенина врз устата и носот за да се заштитите од правот;
- б. Бидете мирни за да не кревате прав;
- в. Удирајте (врз метал или бетон) за да создадете врева – викањето може да не се чуе во голема зграда.
- Немојте да бидете изненадени ако почувствувате повеќе од еден земјотрес. Откако ќе се почувствува
- првиот земјотресен удар, може да има намалување на тресењето и потоа да се почуватвуваат последователни удари. Овој феномен претставува пристигнување на различни сеизмички бранови од истиот земјотрес. Ова се различни земјотреси кои го следат главниот удар. Тие можат да се случат неколку минути, часови или денови по главниот земјотрес. Дополнителните удари можат да предизвикаат дополнителна штета или паѓање на веќе оштетените структури на објектите предизвикани од главниот земјотрес
Ако по укажување на надлежна институција треба да го напуштите вашиот дом и да се преселите привремено (евакуирате) на друга локација, има неколку работи кои треба да се запомнат и да се направат.
Следете ги инструкциите и советите од надлежните државни и локални институции.
Ако сте инструирани да се евакуирате, сторете го тоа брзо. Ако сте инструирани да појдете на одредена локација, одете таму и не одете на ниедно друго место. Ако се наведени рутите за евакуација, користете ги тие рути, наместо да барате пократки патишта. Би ви помогнало ако претходно се запознаете со рутите пред да треба да патувате по нив. Ако ви е речено да ја затворите водата,електриката и греењето пред да заминете од дома, сторете го тоа. Во случај да ви се потребни вода или електрична енергија, побарајте информација од надлежните локални институции, од радио или ТВ станиците, каде има организирано сместување и храна во случај на итни потреби.
Добро затворете го вашиот дом пред заминување. Ако имате време и ако не сте добиле инструкции за итна евакуација, преземете ги следниве чекори пред да го напуштите домот:
Внесете ги предметите од дворот внатре во куќата или зацврстете ги на местото каде што се наоѓаат.
Ова се однесува на намештајот надвор од домот, кантите за ѓубре, градинарските и други алатки,како и сите други подвижни објекти кои би можеле да бидат однесени од надоаѓачките води;
Исклучете ги сите електрични уреди или опрема која не може да се помести, но немојте да ги допирате ако сте наводенети или стоите во вода;
Затворете ги сите прозорци и заклучете ги сите врати
Постапки за спречување на пожар
Правилата на здравиот разум за превенција на пожар се од особена важност во итни ситуации.
Држете ги подрумите, плакарите и гаражите чисти. Не дозволувајте акумулација на ѓубре и на
непотребни предмети;
Немојте да ги преоптоварувате продолжителните кабли. Проверувајте дали се изгорени и
избегнувајте да ги чувате под теписи. Продолжителните кабли за апаратите кои трошат големи
количества електрична енергија треба да се со правилна должина и капацитет во согласност со
потребите на апаратот;
Запаливите течности држете ги во пакувања наменети за нив и надвор од домот, ако тоа е можно.
•Никогаш не употребувајте бензин, нафта или слично внатре во домовите зашто нивните испарувања
можат да се запалат од било каква искра. Крпи намачкани со средства за чистење или со терпентин
понекогаш сами се запалуваат и треба да се исфрлат веднаш после употреба. Никогаш немојте да
пушите кога работите со запаливи течности;
Проверете ги апаратите за греење. Пожарите во домот можат да се случат поради расипани печки
или шпорети со напукнати или ’рѓосани делови или пак заради нечисти оџаци. Бидете сигурни дека
апаратите за греење кои ги употребувате се чисти и во исправна состојба;
Запомнете ги начините за гаснење пожар
Најпрвин изнесете ги запаливите течности. Одземете му го кислородот на огнот. Изладете го огнот со вода или апарати за гаснење пожар. Посебни видови на пожар бараат посебни техникина гаснење. Каков метод и да користите, спроведете го брзо.Никогаш не употребувајте вода за гаснење на пожар кој е предизвикан од неисправни електрични инсталации. Употребувајте хемикалии наменети за оваа намена. Ако успеете да ја исклучитеструјата, тогаш можете да употребувате вода или било што друго што ќе ви помогне да го изгаснете пожарот. Пожари предизвикани од масло или мрсни материии можат да се угушат со белило за домаќинството или сол, или пак со фрлањепрекривка врз пожарот, ако тој е во мало тенџере на шпоретот.
Малите пожари можат да се контролираат со вода или со апарати за гаснење пожар, но не се обидувајте да се справитесо пожар што е надвор од контрола. Изнесете ги сите членови на семејството надвор и повикајте ја пожарникарската служба.
Правилата на здравиот разум за превенција на пожар се од особена важност во итни ситуации.
Држете ги подрумите, плакарите и гаражите чисти. Не дозволувајте акумулација на ѓубре и на
непотребни предмети;
Немојте да ги преоптоварувате продолжителните кабли. Проверувајте дали се изгорени и
избегнувајте да ги чувате под теписи. Продолжителните кабли за апаратите кои трошат големи
количества електрична енергија треба да се со правилна должина и капацитет во согласност со
потребите на апаратот;
Запаливите течности држете ги во пакувања наменети за нив и надвор од домот, ако тоа е можно.
•Никогаш не употребувајте бензин, нафта или слично внатре во домовите зашто нивните испарувања
можат да се запалат од било каква искра. Крпи намачкани со средства за чистење или со терпентин
понекогаш сами се запалуваат и треба да се исфрлат веднаш после употреба. Никогаш немојте да
пушите кога работите со запаливи течности;
Проверете ги апаратите за греење. Пожарите во домот можат да се случат поради расипани печки
или шпорети со напукнати или ’рѓосани делови или пак заради нечисти оџаци. Бидете сигурни дека
апаратите за греење кои ги употребувате се чисти и во исправна состојба;
Запомнете ги начините за гаснење пожар
Најпрвин изнесете ги запаливите течности. Одземете му го кислородот на огнот. Изладете го огнот со вода или апарати за гаснење пожар. Посебни видови на пожар бараат посебни техникина гаснење. Каков метод и да користите, спроведете го брзо.Никогаш не употребувајте вода за гаснење на пожар кој е предизвикан од неисправни електрични инсталации. Употребувајте хемикалии наменети за оваа намена. Ако успеете да ја исклучитеструјата, тогаш можете да употребувате вода или било што друго што ќе ви помогне да го изгаснете пожарот. Пожари предизвикани од масло или мрсни материии можат да се угушат со белило за домаќинството или сол, или пак со фрлањепрекривка врз пожарот, ако тој е во мало тенџере на шпоретот.
Малите пожари можат да се контролираат со вода или со апарати за гаснење пожар, но не се обидувајте да се справитесо пожар што е надвор од контрола. Изнесете ги сите членови на семејството надвор и повикајте ја пожарникарската служба.
Час 4.Постапки и правила за безбедност и заштита
Изработи постери со скица за сирена,повикувачкителефонски број(центар за управување сокризи во РМ,листи од важни броеви-Црвен крст,полиција,брза помош,дирекција за заштита и спасување и др.
ПОЛИЦИЈА192
ПРОТИВПОЖАРНА БРИГАДА193
БРЗА ПОМОШ194
РЕГИОНАЛЕН ЦЕНТАР ЗА УПРАВУВАЊЕ СО КРИЗИ195
АМСМ - помош на патишта196А
МСМ - информативен центар155 55
АВТО ПОМОШ НА ПАТ (нон - стоп)9159
СОС - ЗА ПОМОШ ОД ДРОГА
0800 11 444; 3128 067
СОС - ИНФОРМИРАЊЕ, ПРЕВЕНЦИЈА И СОВЕТУВАЊЕ ЗА ХИВ/СИДА „ДОВЕРБА“ - Советувалиште за дрога
3067 713
СОС - КРИЗНИ СОСТОЈБИ НА ДЕЦА И МЛАДИ
0800 12 222; 3136 400
СОС - ЗА ЖЕНИ И ДЕЦА ЖРТВИ НА НАСИЛСТВО
9700
„ШЕЛТЕР - ЦЕНТАР“ - прифатилиште за деца
070 505 931
- жртви на насилство
070 520 639
„НАДЕЖ“ - Кризен центар за жртви од насилство
3175 516; 3173 424
СОС - ИНФОРМАЦИИ И ПРЕВЕНЦИЈА ОД ТРГОВИЈА СО ЛУЃЕ
0800 11 111; 3173 424
SOS - БРОЕВИ
СОС - ЗА ПОМОШ ОД ДРОГА
0800 11 444; 3128 067
СОС - ИНФОРМИРАЊЕ, ПРЕВЕНЦИЈА И СОВЕТУВАЊЕ ЗА ХИВ/СИДА „ДОВЕРБА“ - Советувалиште за дрога
3067 713
СОС - КРИЗНИ СОСТОЈБИ НА ДЕЦА И МЛАДИ
0800 12 222; 3136 400
СОС - ЗА ЖЕНИ И ДЕЦА ЖРТВИ НА НАСИЛСТВО
9700
„ШЕЛТЕР - ЦЕНТАР“ - прифатилиште за деца
070 505 931
- жртви на насилство
070 520 639
„НАДЕЖ“ - Кризен центар за жртви од насилство
3175 516; 3173 424
СОС - ИНФОРМАЦИИ И ПРЕВЕНЦИЈА ОД ТРГОВИЈА СО ЛУЃЕ
0800 11 111; 3173 424
SOS - БРОЕВИ
ПРОТИВПОЖАРНА БРИГАДА193
БРЗА ПОМОШ194
РЕГИОНАЛЕН ЦЕНТАР ЗА УПРАВУВАЊЕ СО КРИЗИ195
АМСМ - помош на патишта196А
МСМ - информативен центар155 55
АВТО ПОМОШ НА ПАТ (нон - стоп)9159
СОС - ЗА ПОМОШ ОД ДРОГА
0800 11 444; 3128 067
СОС - ИНФОРМИРАЊЕ, ПРЕВЕНЦИЈА И СОВЕТУВАЊЕ ЗА ХИВ/СИДА „ДОВЕРБА“ - Советувалиште за дрога
3067 713
СОС - КРИЗНИ СОСТОЈБИ НА ДЕЦА И МЛАДИ
0800 12 222; 3136 400
СОС - ЗА ЖЕНИ И ДЕЦА ЖРТВИ НА НАСИЛСТВО
9700
„ШЕЛТЕР - ЦЕНТАР“ - прифатилиште за деца
070 505 931
- жртви на насилство
070 520 639
„НАДЕЖ“ - Кризен центар за жртви од насилство
3175 516; 3173 424
СОС - ИНФОРМАЦИИ И ПРЕВЕНЦИЈА ОД ТРГОВИЈА СО ЛУЃЕ
0800 11 111; 3173 424
SOS - БРОЕВИ
СОС - ЗА ПОМОШ ОД ДРОГА
0800 11 444; 3128 067
СОС - ИНФОРМИРАЊЕ, ПРЕВЕНЦИЈА И СОВЕТУВАЊЕ ЗА ХИВ/СИДА „ДОВЕРБА“ - Советувалиште за дрога
3067 713
СОС - КРИЗНИ СОСТОЈБИ НА ДЕЦА И МЛАДИ
0800 12 222; 3136 400
СОС - ЗА ЖЕНИ И ДЕЦА ЖРТВИ НА НАСИЛСТВО
9700
„ШЕЛТЕР - ЦЕНТАР“ - прифатилиште за деца
070 505 931
- жртви на насилство
070 520 639
„НАДЕЖ“ - Кризен центар за жртви од насилство
3175 516; 3173 424
СОС - ИНФОРМАЦИИ И ПРЕВЕНЦИЈА ОД ТРГОВИЈА СО ЛУЃЕ
0800 11 111; 3173 424
SOS - БРОЕВИ
Час 5 Знаци за јавно тревожење
Сирените за тревожење имаат неколку различни звучни знаци, во зависност од видот на опасноста. Сите информации околу тоа се испечатени и на плакати кои мора да се наоѓаат во секоја јавна, деловна или станбена зграда.
Во други држави сирените се користат редовно еднаш месечно, или поретко и со тоа се врши обука на населението како да се однесува во случаи на опасност. Доколку треба да се вклучат сирените, еден ден претходно населението се известува преку медиумите.
Во Македонија сирените се од застарен тип и создаваат пробивен звук и голема бучава. Според стручњаците, потребни се технички измени на поставеноста на сирените кои треба да ги има повеќе, а да се со помала јачина.
Особено е важно да се инсталираат сирени и на станбени и деловни објекти за да може да се алармира доколку станува збор за локална опасност, како пожар или слично.
Во случај на пожар или други кризни ситуации, можеби ќе биде неопходно да го напуштите
вашиот дом – куќа, стан и слично и тоа без претходно предупредување. По правило, во таква ситуација
би требало да го напуштите вашиот дом веднаш.
Испланирајте го заминувањето со тоа што ќе нацртате план на вашето живеалиште, кој ќе ја
покаже локацијата на вратите, прозорците, скалите и големите парчиња намештај.
Во ваков случајлифтовите, доколку ги има во објектот каде што престојувате, не ви се од помош. Напротив, доколку ги употребувате може воопшто и да не успеете да излезете надвор, затоа немојте. На цртежот истакнетеја локацијата на претходно подготвените итни производи кои ке ви бидат потребни, апаратите за
гаснење пожар, детекторите за чад, доколку вашиот објект ги поседува, помошните скали, вентилите
и копчињата за исклучување на струјата, водата и грејните тела. Потоа, исцртајте линија за излез од
секоја соба. Доколку во вашиот објект има повеќе излези, исцртајте повеќе линии за излез и тоа од
секоја соба. Конечно, обележете го местото каде што вашето семејство и соседи, доколку живеете во
зграда, ќе се најдат кога евакуацијата ќе биде завршена. Исцртајте ги и важните точки и објекти надвор
од објектот во кој живеете, како што се гаражите, другите придружни објекти, надворешните скали,
тремови, пристапни патишта и слично. Ако објектот во кој живеете има повеќе спратови, направете
цртежи за итен излез од секој спрат од вашиот дом. Обновете го знаењето за начините и патиштата за
евакуација барем еднаш до двапати годишно.
Информирајте се за тоа како и од каде се исклучуваат електричната енергија, водата и
евентуалниот довод на природен гас во вашето домаќинство. Иако најголем дел од граѓаните на
Македонија сè уште немаат довод на природен гас за готвење во своите домови, гасификацијата во
Република Македонија сериозно се најавува и таа може да стане реалност за неколку години. За овие
намени чувајте ги при рака потребните алати и клешти.
Важните документи (како, на пример, документите за движен и недвижен имот, за стока,
документите за осигурување, изводите од матичните книги на родени за целото семејство, листи и
фотографии на имотот и важните предмети кои се во ваша сопственост и слично) и скапоценостите
најдобро е да се чуваат на едно место во домот, за во случај на итна евакуација да можат веднаш да се
изнесат.
Задача
Во групи од тројца ученици нацртајте скица на училиштето и напрате шема , исцртајте линија за излез од
секоја училница како би се евкуирале учениците !
Презентирајте ја својата идеја за евкуација пред друите ученици и образложете ја!
Во други држави сирените се користат редовно еднаш месечно, или поретко и со тоа се врши обука на населението како да се однесува во случаи на опасност. Доколку треба да се вклучат сирените, еден ден претходно населението се известува преку медиумите.
Во Македонија сирените се од застарен тип и создаваат пробивен звук и голема бучава. Според стручњаците, потребни се технички измени на поставеноста на сирените кои треба да ги има повеќе, а да се со помала јачина.
Особено е важно да се инсталираат сирени и на станбени и деловни објекти за да може да се алармира доколку станува збор за локална опасност, како пожар или слично.
Во случај на пожар или други кризни ситуации, можеби ќе биде неопходно да го напуштите
вашиот дом – куќа, стан и слично и тоа без претходно предупредување. По правило, во таква ситуација
би требало да го напуштите вашиот дом веднаш.
Испланирајте го заминувањето со тоа што ќе нацртате план на вашето живеалиште, кој ќе ја
покаже локацијата на вратите, прозорците, скалите и големите парчиња намештај.
Во ваков случајлифтовите, доколку ги има во објектот каде што престојувате, не ви се од помош. Напротив, доколку ги употребувате може воопшто и да не успеете да излезете надвор, затоа немојте. На цртежот истакнетеја локацијата на претходно подготвените итни производи кои ке ви бидат потребни, апаратите за
гаснење пожар, детекторите за чад, доколку вашиот објект ги поседува, помошните скали, вентилите
и копчињата за исклучување на струјата, водата и грејните тела. Потоа, исцртајте линија за излез од
секоја соба. Доколку во вашиот објект има повеќе излези, исцртајте повеќе линии за излез и тоа од
секоја соба. Конечно, обележете го местото каде што вашето семејство и соседи, доколку живеете во
зграда, ќе се најдат кога евакуацијата ќе биде завршена. Исцртајте ги и важните точки и објекти надвор
од објектот во кој живеете, како што се гаражите, другите придружни објекти, надворешните скали,
тремови, пристапни патишта и слично. Ако објектот во кој живеете има повеќе спратови, направете
цртежи за итен излез од секој спрат од вашиот дом. Обновете го знаењето за начините и патиштата за
евакуација барем еднаш до двапати годишно.
Информирајте се за тоа како и од каде се исклучуваат електричната енергија, водата и
евентуалниот довод на природен гас во вашето домаќинство. Иако најголем дел од граѓаните на
Македонија сè уште немаат довод на природен гас за готвење во своите домови, гасификацијата во
Република Македонија сериозно се најавува и таа може да стане реалност за неколку години. За овие
намени чувајте ги при рака потребните алати и клешти.
Важните документи (како, на пример, документите за движен и недвижен имот, за стока,
документите за осигурување, изводите од матичните книги на родени за целото семејство, листи и
фотографии на имотот и важните предмети кои се во ваша сопственост и слично) и скапоценостите
најдобро е да се чуваат на едно место во домот, за во случај на итна евакуација да можат веднаш да се
изнесат.
Задача
Во групи од тројца ученици нацртајте скица на училиштето и напрате шема , исцртајте линија за излез од
секоја училница како би се евкуирале учениците !
Презентирајте ја својата идеја за евкуација пред друите ученици и образложете ја!
Час 6.Постапки за засолнување
Во упатството дадено подолу се дадени и со сликовит приказ посатпки за засолнување при земјотрес
upatstvo_-_zemjotresi.pdf | |
File Size: | 713 kb |
File Type: |
Час 7 .Мерки за безбедност и заштита
Час 8 .Изработка на план за движење
Час 9.За време на опасности
Час 10. Евакуација – правци на движење избор на место во училиштето
Час 11 Значењето на правилна евакуација во училиштето и домот
Час 12. Воведни активности во противпожарна заштита
Постапки за спречување на пожар
-Правилата на здравиот разум за превенција на пожар се од особена важност во итни ситуации.
-Држете ги подрумите, плакарите и гаражите чисти. Не дозволувајте акумулација на ѓубре и на
непотребни предмети;
-Немојте да ги преоптоварувате продолжителните кабли.
-Проверувајте дали се изгорени иизбегнувајте да ги чувате под теписи. Продолжителните кабли за апаратите кои трошат големи количества електрична енергија треба да се со правилна должина и капацитет во согласност со потребите на апаратот;
-Запаливите течности држете ги во пакувања наменети за нив и надвор од домот, ако тоа е можно.
•Никогаш не употребувајте бензин, нафта или слично внатре во домовите зашто нивните испарувања
можат да се запалат од било каква искра.
-Крпи намачкани со средства за чистење или со терпентин понекогаш сами се запалуваат и треба да се исфрлат веднаш после употреба.
-Никогаш немојте да пушите кога работите со запаливи течности;
-Проверете ги апаратите за греење. Пожарите во домот можат да се случат поради расипани печки
или шпорети со напукнати или ’рѓосани делови или пак заради нечисти оџаци. Бидете сигурни дека
апаратите за греење кои ги употребувате се чисти и во исправна состојба;
Запомнете ги начините за гаснење пожар
-Изнесете ги запаливите течности !
-Одземете му го кислородот на огнот.
-Изладете го огнот со вода или апарати за гаснење пожар.
-Посебни видови на пожар бараат посебни техникина гаснење.
-Каков метод и да користите, спроведете го брзо.
-Никогаш не употребувајте вода за гаснење на пожар кој е предизвикан од неисправни електрични инсталации. Употребувајте хемикалии наменети за оваа намена.
-Ако успеете да ја исклучите струјата, тогаш можете да употребувате вода или било што друго што ќе ви помогне да го изгаснете пожарот.
-Пожари предизвикани од масло или мрсни материии можат да се угушат со белило за домаќинството или сол, или пак со фрлање прекривка врз пожарот, ако тој е во мало тенџере на шпоретот.
-Малите пожари можат да се контролираат со вода или со апарати за гаснење пожар, но не се обидувајте да се справитесо пожар што е надвор од контрола.
-Изнесете ги сите членови на семејството надвор и повикајте ја пожарникарската служба.
-Правилата на здравиот разум за превенција на пожар се од особена важност во итни ситуации.
-Држете ги подрумите, плакарите и гаражите чисти. Не дозволувајте акумулација на ѓубре и на
непотребни предмети;
-Немојте да ги преоптоварувате продолжителните кабли.
-Проверувајте дали се изгорени иизбегнувајте да ги чувате под теписи. Продолжителните кабли за апаратите кои трошат големи количества електрична енергија треба да се со правилна должина и капацитет во согласност со потребите на апаратот;
-Запаливите течности држете ги во пакувања наменети за нив и надвор од домот, ако тоа е можно.
•Никогаш не употребувајте бензин, нафта или слично внатре во домовите зашто нивните испарувања
можат да се запалат од било каква искра.
-Крпи намачкани со средства за чистење или со терпентин понекогаш сами се запалуваат и треба да се исфрлат веднаш после употреба.
-Никогаш немојте да пушите кога работите со запаливи течности;
-Проверете ги апаратите за греење. Пожарите во домот можат да се случат поради расипани печки
или шпорети со напукнати или ’рѓосани делови или пак заради нечисти оџаци. Бидете сигурни дека
апаратите за греење кои ги употребувате се чисти и во исправна состојба;
Запомнете ги начините за гаснење пожар
-Изнесете ги запаливите течности !
-Одземете му го кислородот на огнот.
-Изладете го огнот со вода или апарати за гаснење пожар.
-Посебни видови на пожар бараат посебни техникина гаснење.
-Каков метод и да користите, спроведете го брзо.
-Никогаш не употребувајте вода за гаснење на пожар кој е предизвикан од неисправни електрични инсталации. Употребувајте хемикалии наменети за оваа намена.
-Ако успеете да ја исклучите струјата, тогаш можете да употребувате вода или било што друго што ќе ви помогне да го изгаснете пожарот.
-Пожари предизвикани од масло или мрсни материии можат да се угушат со белило за домаќинството или сол, или пак со фрлање прекривка врз пожарот, ако тој е во мало тенџере на шпоретот.
-Малите пожари можат да се контролираат со вода или со апарати за гаснење пожар, но не се обидувајте да се справитесо пожар што е надвор од контрола.
-Изнесете ги сите членови на семејството надвор и повикајте ја пожарникарската служба.
Час 13 Причини и последици од пожарите/заштита на шумите од пожари
Запалливите материи во поолеми или помали количини се присутни во објектите.За отпочнување на процесот горење и преминување во пожар потребни се условите кислород и температура.
Во објектите постојат голем број на извори и причини кои можат да предизвикаат пожар .За таа цел е потребно нивно проучување.Во пракса најголем процент како причинител за настанување на пожарите во објектите се:
-Човекот и неговте постапки
-електричната нергија
-градежните недостратоци
-технолошките процеси
--природните појави
Човекот може да предизвика пожар од незнаење, негрижа, невнимание,непочитување на мерките за заштита од пожар,грешекји при работа, нехигиена на работно место, неправилно ракување со леснозапаливи течности и гасови,работа со отворен пламен, заварување , брусење, сечење на метали, фрлање на неизгасени цигари, болест, намерно подметнување на пожари др.Детска игра со кибрит, запалки, отворен пламен,употреба на пиротехнички материјали и др.
Како причина за пожар може да биде и природна непогода како гром или други непогоди како полави , земјотреси и др.
Во објектите постојат голем број на извори и причини кои можат да предизвикаат пожар .За таа цел е потребно нивно проучување.Во пракса најголем процент како причинител за настанување на пожарите во објектите се:
-Човекот и неговте постапки
-електричната нергија
-градежните недостратоци
-технолошките процеси
--природните појави
Човекот може да предизвика пожар од незнаење, негрижа, невнимание,непочитување на мерките за заштита од пожар,грешекји при работа, нехигиена на работно место, неправилно ракување со леснозапаливи течности и гасови,работа со отворен пламен, заварување , брусење, сечење на метали, фрлање на неизгасени цигари, болест, намерно подметнување на пожари др.Детска игра со кибрит, запалки, отворен пламен,употреба на пиротехнички материјали и др.
Како причина за пожар може да биде и природна непогода како гром или други непогоди како полави , земјотреси и др.
Заштити ја шумата од пожари!
Во јули и август 2007 година, Република Македонија беше зафатена од бројни пожари кои ги опфатија шумите и другите видови на вегетација, на површина која надминува 50 000 ха. До крајот на јули 2007 година, штетите од зафатените подрачја, како и трошоците за гаснење достигнаа 21 милион евра. Сите шумски пожари беа последица на човечки активности, пр: палење на земјоделски површини, негрижа при палење оган, а во некои случаи и сомнеж за подметнат пожар. Екстремно сувите, топли и често ветровити временски услови кои доминираат за време на сезоната на пожари, создаде екстремни ситуации во кои гаснењето беше невозможно. Неповолноста на ситуација е зголемена како последица на руралната депопулација.
Во нашата држава е води националната кампања за заштита од шумски пожари
Основна цел на Националната кампања за заштита од шумски пожари е да го намали бројот појави на шумски пожари од случаен, односно ненамерен карактер, каде предизвикувач е човекот.
Како лого за Национална кампања за заштита од шумски пожари земено е шумска птица со која луѓето ќе може да се поистоветат и да се поврзат, а преку тоа да се зголеми свеста за заштитата на шумите од пожари.
Бувот е птица која е позната по својата мудрост и живее во шумите. Живеалиштето на бувот е загрозено од шумски пожари. Симболиката во народните преданија како мудра птица, бувот може да ја понесе Кампањата во однос на народна мудрост дека шумите треба да се заштитат од пожари.
На логото, односно бувот доделено е и име: Бувот „Бубо“, кое потекнува од латинското име на бувот Bubo bubo. Преку името ќе може луѓето, децата пред се, да го персонифицираат и да се поистоветуваат со неговата намера за заштита на шумите од пожари.
Во јули и август 2007 година, Република Македонија беше зафатена од бројни пожари кои ги опфатија шумите и другите видови на вегетација, на површина која надминува 50 000 ха. До крајот на јули 2007 година, штетите од зафатените подрачја, како и трошоците за гаснење достигнаа 21 милион евра. Сите шумски пожари беа последица на човечки активности, пр: палење на земјоделски површини, негрижа при палење оган, а во некои случаи и сомнеж за подметнат пожар. Екстремно сувите, топли и често ветровити временски услови кои доминираат за време на сезоната на пожари, создаде екстремни ситуации во кои гаснењето беше невозможно. Неповолноста на ситуација е зголемена како последица на руралната депопулација.
Во нашата држава е води националната кампања за заштита од шумски пожари
Основна цел на Националната кампања за заштита од шумски пожари е да го намали бројот појави на шумски пожари од случаен, односно ненамерен карактер, каде предизвикувач е човекот.
Како лого за Национална кампања за заштита од шумски пожари земено е шумска птица со која луѓето ќе може да се поистоветат и да се поврзат, а преку тоа да се зголеми свеста за заштитата на шумите од пожари.
Бувот е птица која е позната по својата мудрост и живее во шумите. Живеалиштето на бувот е загрозено од шумски пожари. Симболиката во народните преданија како мудра птица, бувот може да ја понесе Кампањата во однос на народна мудрост дека шумите треба да се заштитат од пожари.
На логото, односно бувот доделено е и име: Бувот „Бубо“, кое потекнува од латинското име на бувот Bubo bubo. Преку името ќе може луѓето, децата пред се, да го персонифицираат и да се поистоветуваат со неговата намера за заштита на шумите од пожари.
Што е потребно за да се заштитме од пожари?
Вклучување на образование за заштита на шумите од пожари во формалното и неформалното образование на младите; - Образување на посетителите на шумата за значењето на шумата и потребата од нејзина заштита од шумски пожари; - Подигање на јавната свест за штетноста од шумските пожари; - Подигање на јавната свест за опасноста од шумски пожари при практикување на отворено огниште; - Подигање на јавната свест за пријавување на шумски пожари; - Спречување на палење на стрништата; - Создавање на правила и навики за заштита од шумски пожари при работа во шума кај шумските работници. |
Чс 14. Вежба :нашиот против пожарен апарат работи
Противпожарните апарати според својата тежина можат да се поделата на рачно -преносни ПП - апаратисо вкупна тежина до 25 kg. и рачни превозни ПП- апарати со вкупна тежина од 25 kg до 260 kg.
Противпожарните апаратати можат да бидат исполнети со различни средства за гаснење пожар во зависност од видот на пожарот
1.Со вода(има црвена боја) и ознака "V"
Со нео се гаснат дрво,хартија,текстил
Не се користи за запаливи течности и електрична опрема!
2.Со прашок(има сина боја ) и ознака "S"
Со него се гасни :
дрво, текстил, електрична опрема, гасовидни пожари, запаливи течности
3.Со пена (кремова боја)има ознака "P"
Со него се гаснат :
дрво , хартија, текстил, запаливи течности
Не се користи за електрична опрема!
4.Со CO2 (црна боја) , има ознака CO2
Со него се гаснат :
запаливи течности , електрична опрема
Не се користи во затворена просторија!
5.Со влажни хемикалии (жолта боја)
Со него се гаснат :
дрво, хартрија, текстил, масла за готвење
Не се користи за електрична опрема!
Час 15. Воведни активности за прва помош
За повреда се смета состојба која настанала под дејство на сила што ја нарушила целината на градбата на телото.Според тоа повредите на телото ги предизвикува сила (енергија) , која на телото може да дејствува на различни начини.
1.Механичка сила предизвикува мехнички повреди .Со тапи предмети се предизвикува набивање (контузија) ,растргнати рани ,раздери на внатрешните органи, скршеници и повреди на зглобовите.
2.Физикални повреди предизвикува високата или ниската температура.Високата температура предизвикува изгореници ,а ниските препмрзнатини.
3.Хемиските повреди се предизвикани со хемиски средства:киселини и бази, со други хемикалии илибојни отрови.
Тежината на повредата може да биде различна.
Особено опасни се повредите настанати на главата и вратот, на градниот кош и стомакот,но не смее да се потценува сериозноста на повредите и на екстремитетите.
На настраданите им се укажува прва помош и тогаш кога немаат повреда на телото ,но им се случило нарушувње на функциите на телото кои се случиле заради струен удар, давење,труење,каснување од отровни животни,топлотен удар и сончница)преладување на телото (смрзнување), задушување и др.
Што всушност е прва помош во потесна смисла на зборот?
1.Механичка сила предизвикува мехнички повреди .Со тапи предмети се предизвикува набивање (контузија) ,растргнати рани ,раздери на внатрешните органи, скршеници и повреди на зглобовите.
2.Физикални повреди предизвикува високата или ниската температура.Високата температура предизвикува изгореници ,а ниските препмрзнатини.
3.Хемиските повреди се предизвикани со хемиски средства:киселини и бази, со други хемикалии илибојни отрови.
Тежината на повредата може да биде различна.
Особено опасни се повредите настанати на главата и вратот, на градниот кош и стомакот,но не смее да се потценува сериозноста на повредите и на екстремитетите.
На настраданите им се укажува прва помош и тогаш кога немаат повреда на телото ,но им се случило нарушувње на функциите на телото кои се случиле заради струен удар, давење,труење,каснување од отровни животни,топлотен удар и сончница)преладување на телото (смрзнување), задушување и др.
Што всушност е прва помош во потесна смисла на зборот?
- вештачко дишење и масажа на срцето при оживување
- извлекување на јазикот
- чистење на грлото и поставување на бок
- при механичко задушување
- запирање на крвавењето и преврзување
- имобилизација при скршеница и шинување
- изгореници кои зафатиле големи површини и рани на рацете,нозе
Час 16.Значење на прва помош
Понекогаш е доволно десетина секунди или минута човекот кој со години или десетлетија растел и се развивал ,воспитувал и образувал да го загуби животот.
Но исто така некогаш се доволни и неколку секунди или минути да се спречи смртта , а животот да се спаси.Тоа може да се постигне со едноставна ,правилна и навремено пружана прва помош.Само навремено укажана прва помош може да спаси човеков живот кога ќе престане да работи срцето или ќе престане дишењето или кога ќе додјде до преобилно крвавење или задушување.
Со укажување навремена и правилна прва помош не само што може да се спаси човеков живот туку може да се спречи и појава на инвалидитет и други компликации кои би можеле да го влошат здравјето на човекот и да лекувањето потоа стане потешко и поскапо.
Да резимираме
Првата помош е значајна затоа што
- се зачувуваа животот на повреденото лице;
- се заштититува од понатамошно повредување;
- се намалува страдањето т.е болката и стравот;
- се спречуваат можните компликации и
- се подобрува општата состојба на повредениот.
Укажувањето на прва помош не е само морална, туку и законска обврска. Уставот на Република Македонија упатува на задолжително укажување прва помош на настраданото лице. Во една од одредбите на Законот за безбедност на сообраќајот стои:
„Лице кое ќе се затекне или ќе наиде на место на сообраќајна несреќа во која има повредени лица е должно да им укаже помош на повредените лица во сообраќајната несреќа.“Неукажувањето помош се санкционира со парична казна или затвор. Со законот не се санкционирани евентуалните случајни (несакани) грешки при укажување на прва помош. Сепак, доколку вештините кои се бараат за одредени постапки од првата помош ги надминуваат вашите знаења, во такви случаи морална обврска е таквите постапки да се препуштат на покфалификувано лице.
Час 17.Средства и укажување на прва помош
За укажување прва помош се користат стандардни и прирачни средства. Подготвеност за укажување прва помош претставува и поседувањето на одржувана и добро чувана кутија со стандардни средства за прва помош. Големината, формата и содржината на кутијата за прва помош е стандардизирана. Стандардите се во зависност од намената и тие се менуваат со текот на времето.
Основно е во секоја кутија за прва помош да има:
Стерилните ракавици и специјалниот вентил за вештачко дишење не содржани во постоечките пропишани стандардни средства, но нивната потреба за примена е очигледна.
Прирачните средства за прва помош се материјали и предмети што ги наоѓаме во непосредна околина (при рака) поради што го добиле и името. Прирачните средства се за друга намена, а можат да се користат и за оваа цел.
Најчесто ги користиме за имобилизација (сообраќаен триаголник, пупа, чадор, облека, ќебе), а поретко за преврзување и запирање на крварење (шал, парчиња платно, џепни марамчиња, марами за коса, вратоврска, ремен и др.).
Основно е во секоја кутија за прва помош да има:
- Неколку стерилни гази, во различна големина - се користат за покривање на раните и за изработка на компресивни преврски;
- Вата - може да се користи при компресивни преврски и имобилизација;
- Неколку завои, со различна широчина - служат за прицврстување на стерилните гази при преврзувањето, за изработка на компресивна преврска и за имобилизација;
- Најмалку 2 триаглести марами - се употребуваат за преврзување, за имобилизација и за сопирање на крварење со подврзување;
- Леплива трака (фластер) - се користи за прилепување на стерилна газа, завршување на преврска, облепување на поливинилска фолија и сл.;
- Пакување со различни димензии на ханзапласт, за покривање на мали рани;
- Полуетиленска фолија - при отворена рана на граден кош и др.;
- Безопасни игли - за завршување на преврска, прицврстување на марама, обвивка;
- Ножички или заштитен жилет - за сечење на завоен материјал, леплива трака и сл.;
- Специјално пластично шамивче со вентил за вештачко дишење.
Стерилните ракавици и специјалниот вентил за вештачко дишење не содржани во постоечките пропишани стандардни средства, но нивната потреба за примена е очигледна.
Прирачните средства за прва помош се материјали и предмети што ги наоѓаме во непосредна околина (при рака) поради што го добиле и името. Прирачните средства се за друга намена, а можат да се користат и за оваа цел.
Најчесто ги користиме за имобилизација (сообраќаен триаголник, пупа, чадор, облека, ќебе), а поретко за преврзување и запирање на крварење (шал, парчиња платно, џепни марамчиња, марами за коса, вратоврска, ремен и др.).
ПРВА ПОМОШ
Час 18. Проценка на повредениот и повик на прва помош
Потреба од прва помош имаат сите лица кои се во животна опaсност:
_ Лица во бессознание
_ Престанок на дишењето
_ Престанок на работата на срцето
_ Обилно крвавење
_ Шокова состојба
Доколку се повредени повеќе лица, потребно е да се пружи прва помош
на повредените кои се во животна опасност. Тие најчесто “мирно лежат”, не се
бучни и не бараат помош. Затоа е потребно навреме да се откријат и да им се
укаже прва помош на овие лица. Најдобар показател за здравствената состојба
се виталните знаци односно знаци на животот. Истите треба да се проценат за
десетина секунди. Многу значајна постапка во следењето на знаците за живот
и состојбата на повредениот е состојбата на свеста.
ПРОВЕРКА НА СОСТОЈБАТА НА СВЕСТ
_ Будност- дали повредениот е буден
_ Глас- дали повредениот одговара вашите едноставни прашања и едноставни
команди
_ Болка- дали повредниот реагира на механички предизвикана болка
_ Реакција- дали реагира на надворешни дразби.
Доколку нема никава реакција, тогаш можеме да кажеме дека лицето е во
бессознание.
- Гласно треба да се праша!
Пример: Ме слушате? Отворете ги очите! Зборувајте со мене!
Доколку повредениот вербално не одговара на поставените прашања,
треба да го допреме или да го штипнеме лесно за рамемиците, увото или надлактицата.
Ако повредениот не одговара и на соодветно предизвиканата дразба, тој
е во бессознание.Потребно е да се направи разлика:
-дали лицето е само во бессознание
-дали бессознанието е пропратено со престанок на дишењето
-дали бессознанието е пропратено со престанок на дишењето и
престанок на работата на срцето.
ПРОВЕРКА НА ДИШЕЊЕТО
Нормалниот број на респирации кај возрасен човек изнесува 14-18 во една минута. Кај деца 20-30 респирации во минута, а кај бебиња 30-40респирации во минута.
Со методот “гледај, слушај, чуствувај” правиме проверка на дишењето кај повреденото лице. Се доближуваме со образот и увото кон устата на повредениот со поглед упатен кон градниот кош, гледаме, чувствуваме и слушаме.
Проверка на дишењето “Гледај слушај чувствувај”
Го слушаме дишењето и го чувствуваме струењето на воздух во тек на
дишењето на нашиот образ. Со погледот упатен кон градниот кош го следиме
бројот на вдишувањата во минута преку подигањето и спуштањето на градниот
кош. Проценката на дишењето не треба да биде подолго од 10 секунди.
ПРОВЕРКА НА ПУЛСОТ
Нормалниот пулс изнесува 60-80 удари во минута кај возрасни. Кај деца
е побрз, 100-120 удари во минута, додека кај бебиња изнесува 120-140 удари
во минута. Пулсот се проверува на поголемите артерии на достапни места за
палпација. Пулсот го одредуваме со поставување на три прсти (вториот,
третиот и четвртиот прст) врз артериите. На вратот, пулсот се проверува на
каротидната артерија.
Кај бебиња најлесно се проверува пулсот на артеријата на
надлактицата. Трите прста се ставаат на внатрешната страна на надлактицата
на бебето, на средината помеѓу рамото и лактот (слика 5). Се одредува фреквенцијата, јачината (силен или слаб пулс), ритамот (ритмичен или
аритмичен.
Ако пулсот може да се почувствува тогаш срцето работи. Ако градниот
кош се подига и се слуша струење на воздухот, тогаш повредениот дише, во
спротивно треба да се започнува со реанимација.
_ Лица во бессознание
_ Престанок на дишењето
_ Престанок на работата на срцето
_ Обилно крвавење
_ Шокова состојба
Доколку се повредени повеќе лица, потребно е да се пружи прва помош
на повредените кои се во животна опасност. Тие најчесто “мирно лежат”, не се
бучни и не бараат помош. Затоа е потребно навреме да се откријат и да им се
укаже прва помош на овие лица. Најдобар показател за здравствената состојба
се виталните знаци односно знаци на животот. Истите треба да се проценат за
десетина секунди. Многу значајна постапка во следењето на знаците за живот
и состојбата на повредениот е состојбата на свеста.
ПРОВЕРКА НА СОСТОЈБАТА НА СВЕСТ
_ Будност- дали повредениот е буден
_ Глас- дали повредениот одговара вашите едноставни прашања и едноставни
команди
_ Болка- дали повредниот реагира на механички предизвикана болка
_ Реакција- дали реагира на надворешни дразби.
Доколку нема никава реакција, тогаш можеме да кажеме дека лицето е во
бессознание.
- Гласно треба да се праша!
Пример: Ме слушате? Отворете ги очите! Зборувајте со мене!
Доколку повредениот вербално не одговара на поставените прашања,
треба да го допреме или да го штипнеме лесно за рамемиците, увото или надлактицата.
Ако повредениот не одговара и на соодветно предизвиканата дразба, тој
е во бессознание.Потребно е да се направи разлика:
-дали лицето е само во бессознание
-дали бессознанието е пропратено со престанок на дишењето
-дали бессознанието е пропратено со престанок на дишењето и
престанок на работата на срцето.
ПРОВЕРКА НА ДИШЕЊЕТО
Нормалниот број на респирации кај возрасен човек изнесува 14-18 во една минута. Кај деца 20-30 респирации во минута, а кај бебиња 30-40респирации во минута.
Со методот “гледај, слушај, чуствувај” правиме проверка на дишењето кај повреденото лице. Се доближуваме со образот и увото кон устата на повредениот со поглед упатен кон градниот кош, гледаме, чувствуваме и слушаме.
Проверка на дишењето “Гледај слушај чувствувај”
Го слушаме дишењето и го чувствуваме струењето на воздух во тек на
дишењето на нашиот образ. Со погледот упатен кон градниот кош го следиме
бројот на вдишувањата во минута преку подигањето и спуштањето на градниот
кош. Проценката на дишењето не треба да биде подолго од 10 секунди.
ПРОВЕРКА НА ПУЛСОТ
Нормалниот пулс изнесува 60-80 удари во минута кај возрасни. Кај деца
е побрз, 100-120 удари во минута, додека кај бебиња изнесува 120-140 удари
во минута. Пулсот се проверува на поголемите артерии на достапни места за
палпација. Пулсот го одредуваме со поставување на три прсти (вториот,
третиот и четвртиот прст) врз артериите. На вратот, пулсот се проверува на
каротидната артерија.
Кај бебиња најлесно се проверува пулсот на артеријата на
надлактицата. Трите прста се ставаат на внатрешната страна на надлактицата
на бебето, на средината помеѓу рамото и лактот (слика 5). Се одредува фреквенцијата, јачината (силен или слаб пулс), ритамот (ритмичен или
аритмичен.
Ако пулсот може да се почувствува тогаш срцето работи. Ако градниот
кош се подига и се слуша струење на воздухот, тогаш повредениот дише, во
спротивно треба да се започнува со реанимација.
Час 19 :Информации за укажување на прва помош ИКТ
upatstvo_-_prva_pomos.pdf | |
File Size: | 1358 kb |
File Type: |
Час 20 .Прва помош во функција на самопомош и помош
Час 21. .Постапки за укажување на прва помош
1.НЕОДЛОЖНИ ПОСТАПКИ ЗА СПАСУВАЊЕ ЖИВОТ
-Една од НЕОДЛОЖНИТЕ и итни постапки е да се обезбеди местото на несреќата и да се заштитат повредените од нови можни повреди.
Брзо спроведување на постапки за брза помош:
-поставување на лицето во бесознание во стабилна бочна положба
-превземање мерки за оживување (реанимација) на лицето во бесознание кое не покажува знаци на живот (не дише,срцето не му чука)
-запирање на крвавењето
2. ИЗВЕСТУВАЊЕ НА СЛУЖБИТЕ И ПОВИК ЗА ПОМОШ
Известете ги службата за итна медицинска помош, полиција и против пожарната служба на броевите 194, 192 и 193 и побарајте помош. Притоа најпрво преставете се (име и презиме), дајте го бројот на вашиот мобилен телефон, опишете каде се случила несреќата, број, пол и приближна старост на повредените, опишете ја состојбата на повредените лица, објаснете што досега сте направиле, прашајте дали е тоа доволно или треба да се направи уште нешто. Бидете во постојанконтакт со службата за ИМП1.
При спроведување на итна прва помош правиме :
*ПРОВЕРКА НА СОСТОЈБАТА НА СВЕСТ(преку проверка на будност ,глас болка и дали реагира на надворешни дразби. )
*ПРОВЕРКА НА ДИШЕЊЕТО
(Нормалниот број на респирации кај возрасен човек изнесува 14-18 во една минута. Кај деца 20-30 респирации во минута, а кај бебиња 30-40 респирации во минута.)
-Една од НЕОДЛОЖНИТЕ и итни постапки е да се обезбеди местото на несреќата и да се заштитат повредените од нови можни повреди.
Брзо спроведување на постапки за брза помош:
-поставување на лицето во бесознание во стабилна бочна положба
-превземање мерки за оживување (реанимација) на лицето во бесознание кое не покажува знаци на живот (не дише,срцето не му чука)
-запирање на крвавењето
2. ИЗВЕСТУВАЊЕ НА СЛУЖБИТЕ И ПОВИК ЗА ПОМОШ
Известете ги службата за итна медицинска помош, полиција и против пожарната служба на броевите 194, 192 и 193 и побарајте помош. Притоа најпрво преставете се (име и презиме), дајте го бројот на вашиот мобилен телефон, опишете каде се случила несреќата, број, пол и приближна старост на повредените, опишете ја состојбата на повредените лица, објаснете што досега сте направиле, прашајте дали е тоа доволно или треба да се направи уште нешто. Бидете во постојанконтакт со службата за ИМП1.
При спроведување на итна прва помош правиме :
*ПРОВЕРКА НА СОСТОЈБАТА НА СВЕСТ(преку проверка на будност ,глас болка и дали реагира на надворешни дразби. )
*ПРОВЕРКА НА ДИШЕЊЕТО
(Нормалниот број на респирации кај возрасен човек изнесува 14-18 во една минута. Кај деца 20-30 респирации во минута, а кај бебиња 30-40 респирации во минута.)
*ПРОВЕРКА НА ПУЛСОТ
Пулсот го одредуваме со поставување на три прсти (вториот,третиот и четвртиот прст) врз артериите.
Нормалниот пулс изнесува 60-80 удари во минута кај возрасни. Кај деца е побрз, 100-120 удари во минута, додека кај бебиња изнесува 120-140 удари во минута
Пулсот го одредуваме со поставување на три прсти (вториот,третиот и четвртиот прст) врз артериите.
Нормалниот пулс изнесува 60-80 удари во минута кај возрасни. Кај деца е побрз, 100-120 удари во минута, додека кај бебиња изнесува 120-140 удари во минута
Ако пулсот може да се почувствува тогаш срцето работи. Ако градниот кош се подига и се слуша струење на воздухот, тогаш повредениот дише, во спротивно треба да се започнува со реанимација.
Реанимација подразбира преземање на низа мерки и методи со кои повторно се воспоставуваат виталните функции на дишењето и крвотокот, а се заштитуваат и другите органи, пред се виталните органи, срцето и мозокот. Зборот реанимација, води потекло од латинската номенклатура и во превод значи повторно оживување (re - повторно и animare -оживува).
Реанимација подразбира преземање на низа мерки и методи со кои повторно се воспоставуваат виталните функции на дишењето и крвотокот, а се заштитуваат и другите органи, пред се виталните органи, срцето и мозокот. Зборот реанимација, води потекло од латинската номенклатура и во превод значи повторно оживување (re - повторно и animare -оживува).
Кога лицето не диши и не му работи срцето
ИСТОВРЕНМЕНО СЕ ИЗВЕДУВА ВЕШТАЧКО ДИШЕЊЕ И МАСАЖА НА СРЦЕТО.
1.Ако има еден спасувач тој најнапред започнува со вештачко дишење пет вдувувања со воздух ,а потоа 15 пати притиска на градниот кош(масажа на срцето).Потоа го продолжува СО ВДУВУВАЊЕ НА ВОЗДУХ И МАСАЖА НА СРЦЕТО ВО СРАЗМЕР ТРИ ВДУВУВАЊА НАСПРЕМА 15 ПРИТИСОКА НА СРЦЕТО..
2.Ако се два спасители едниот дава вештачко дишење ,едно вдувување наспрема пет притискања.По пет притискања веднаш се вдувува воздух,па пак се притиска.
ИСТОВРЕНМЕНО СЕ ИЗВЕДУВА ВЕШТАЧКО ДИШЕЊЕ И МАСАЖА НА СРЦЕТО.
1.Ако има еден спасувач тој најнапред започнува со вештачко дишење пет вдувувања со воздух ,а потоа 15 пати притиска на градниот кош(масажа на срцето).Потоа го продолжува СО ВДУВУВАЊЕ НА ВОЗДУХ И МАСАЖА НА СРЦЕТО ВО СРАЗМЕР ТРИ ВДУВУВАЊА НАСПРЕМА 15 ПРИТИСОКА НА СРЦЕТО..
2.Ако се два спасители едниот дава вештачко дишење ,едно вдувување наспрема пет притискања.По пет притискања веднаш се вдувува воздух,па пак се притиска.
ПОСТАПКА СО ОБЛЕКАТА НА ПОВРЕДЕНИОТ
При отворена повреда на горен екстремитет прво соблечете ја облеката од здравиот екстремитет, а потоа од повредениот екстремитет. Панталоните соблечете ги со истовремено извлекување на двете ногавици. Ако нема можност са соблекување истата ќе ја отстранете со сечење и распарување по рабовите. Ако се работи за изгореници, облеката е изгорена и залепена за кожата не правете напори за да ја одлепете, туку преку неа направете стерилна преврска
При отворена повреда на горен екстремитет прво соблечете ја облеката од здравиот екстремитет, а потоа од повредениот екстремитет. Панталоните соблечете ги со истовремено извлекување на двете ногавици. Ако нема можност са соблекување истата ќе ја отстранете со сечење и распарување по рабовите. Ако се работи за изгореници, облеката е изгорена и залепена за кожата не правете напори за да ја одлепете, туку преку неа направете стерилна преврска